Dyrektywa Omnibus – jak wpłynie na Twój eCommerce?

W dniu 6 grudnia 2022 roku Prezydent RP dał zielone światło ustawie, która włączy Dyrektywę Omnibus do polskiego prawa. Ustawa ta zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. i w połączeniu z Dyrektywą Cyfrową i Dyrektywą Towarową powinna stanowić niezawodny instrument ochrony klientów.

Co to Dyrektywa Omnibus? 

Decyzja o wprowadzeniu zmian w sprzedaży internetowej jest nieodwołalna, ale co tak naprawdę oznacza Dyrektywa Omnibus dla polskich przedsiębiorców?

Dyrektywa Omnibus wprowadza zmiany w aktualnych prawach konsumentów i zasady, które mają nadać transparentności sprzedaży. Nowe przepisy obejmą zarówno funkcjonowanie sklepów stacjonarnych, jak i eCommerce, choć w różnym stopniu.

Jakie zmiany Dyrektywa Omnibus zakłada w eCommerce?

Przede wszystkim przepisy dyrektywy mają na celu zniwelować nieuczciwe praktyki wśród sprzedawców. Tyczy się to zarówno przedsiębiorców sklepów stacjonarnych, jak i właścicieli eCommerce.

Zmiany wynikające z wejścia w życie Dyrektywy Omnibus dotyczą:

1. wyeliminowania manipulacji opiniami konsumenckimi o produktach,
2. wprowadzenia dokładnej definicji dostawców internetowych platform handlowych,
3. uregulowania formy płatności za produkty i treści cyfrowe, a w tym także płatności w zamian za dane osobowe konsumenta,
4. uściślenia obszaru związanego z niezgodnością towaru z umową, rękojmią czy gwarancją,
5. wprowadzenia transparentności obniżek cen produktów.

Co te zmiany oznaczają w praktyce?

1. Każdy, kto publikuje opinie o swoich produktach w sklepie internetowym, zostanie zobowiązany do wprowadzenia jasnych zasad udostępniania ich. Możliwość oceny produktu będzie dostępna tylko osobom, które rzeczywiście dokonały zakupu. Nowe przepisy mają na celu zmniejszenie ilości niewiarygodnych recenzji.
   
2. Dyrektywa Omnibus jasno określa definicję dostawców internetowych platform handlowych, nakłada na nich prawa i obowiązki wobec przedsiębiorców i konsumentów. Nowe przepisy zobowiązują do przedstawienia kryteriów decydujących o wyróżnieniu ofert, które widzi użytkownik w wyniku wyszukiwania. Obowiązek ten dotyczy także porównywarek cenowych typu ceneo.pl.
   
   W praktyce oznacza to, że każdy konsument powinien zobaczyć informację w wynikach wyszukiwania jakie elementy decydują o kolejności wyświetlania oferty. 
   
   Drugi obowiązek nałożony na dostawców internetowych platform handlowych to informowanie konsumenta o tym, czy sprzedający na danej platformie jest przedsiębiorcą. Jeżeli nie – niezbędne jest umieszczenie informacji przy ofercie, ponieważ w takiej sytuacji klient nie może skorzystać z ochrony konsumenckiej.
   
3. W dzisiejszych czasach coraz częściej użytkownicy płacą za pomocą swoich danych osobowych. To nic innego, jak przekazanie sprzedawcy informacji o sobie, np.: imię, nazwisko, numer telefonu czy e-mail w zamian za otrzymanie różnego rodzaju treści cyfrowych. Takie “płatności” stosowane są na przykład podczas zapisów do newslettera lub innych, darmowych treści cyfrowych. (np. e-book)
   
   Dyrektywa Omnibus reguluje sposób, w jaki mogą zostać przyjęte dane osobowe oraz o jakie informacje można prosić użytkowników. Umowy zawarte przez przekazanie informacji poufnych są klasyfikowane jako pełnoprawne umowy opłacane walutą. Sprecyzowano także odstąpienie od tego rodzaju umowy. Konsument ma prawo do rezygnacji z umowy w każdym momencie jej trwania, a sprzedawca powinien przestać wykorzystywać dane użytkownika.
   
4. Przepisy wprowadzają zmiany w rozumieniu i czasie obowiązywania terminów takich jak: towar niezgodny z umową, reklamacja konsumencka czy gwarancja:
   
   – “towar niezgodny z umową” – po wejściu nowych przepisów w życie konsument otrzymuje możliwość zgłoszenia wad fabrycznych produktu aż do 2 lat (dotychczas to tylko 1 rok)
   
   – “reklamacja konsumencka” – ówczesny termin “rękojmia za wady” w dalszym ciągu dotyczy przedsiębiorców na prawach konsumenta, jednak w przypadku osób prywatnych dotyczyć będzie nowe, powyższe sformułowanie.
   
   Zmianie ulegnie także procesowanie reklamacji – w dyrektywie zostało dokładnie sprecyzowane czego może żądać konsument w pierwszej kolejność: tj. naprawy lub wymiany produktu. Jeżeli jednak to okaże się niemożliwe – dopiero wtedy może wymagać odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny.
   
   – W przypadku reklamacji dokonywanych w ramach gwarancji uregulowano kwestię płatności za przesyłkę. Dotychczasowe wątpliwości czy koszty powinien ponosić konsument czy sprzedawca zostały rozwiane. W Dyrektywie Omnibus określono, że płatności za przesyłkę towaru ponosi sprzedawca.
   
5. Manipulacja obniżek cenowych to powszechnie znany problem konsumentów zwłaszcza w okresie wzmożonych akcji promocyjnych. Przepisy Dyrektywy Omnibus mają za zadanie obniżyć ryzyko wprowadzenia konsumenta w błąd.
   
   Od dnia obowiązywania nowych zasad sprzedawcy zarówno stacjonarni, jak i online zostaną zobowiązani do podania ceny obniżonej oraz tej, która obowiązywała w ostatnich 30 dniach od daty wprowadzenia promocji. Jeżeli produkt lub usługa są dostępne w sklepie mniej niż 30 dni, to odpowiednio należy podać cenę najniższą w całym okresie sprzedaży.

Kiedy trzeba wdrożyć zapowiedziane zmiany Dyrektywy Omnibus?

Dyrektywa Omnibus będzie obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku, a przedsiębiorcy będą mieli tylko 14 dni na wdrożenie zmian w życie.

Brak odpowiedzi właścicieli sklepów na nowe przepisy mogą skutkować karą nałożoną przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznając to zaniechanie za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Jeżeli zostanie udowodnione naruszenie nowych regulacji, na firmę może zostać nałożona kara w wysokości 10% obrotu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

Jak przygotować się do zmiany?

Przy tak ograniczonym czasie na wprowadzenie zmian należy działać szybko i skutecznie.

Większość nowych przepisów dotyczy wprawdzie ogólnych zapisów, które znajdują się w regulaminach sklepów. W pierwszej kolejności warto wykonać audyt zasad korzystania z platformy, polityki prywatności czy procedury składania zamówień. Wczesna reakcja na nowe przepisy może okazać się znaczącą przewagą nad konkurencją.

Pozostają jeszcze do wprowadzenia zmiany, które wymagają ingerencji specjalistów w funkcje sklepu internetowego. Programiści Aurora Creation przygotowali w tym celu skondensowany moduł, który umożliwia szybkie dostosowanie platformy sprzedażowej do unijnych wymogów dyrektywy.

Moduł “Omnibus” dedykowany sklepom internetowym na Magento 2 wprowadza dwie funkcjonalności, które pomagają spełnić najnowsze przepisy:

• Karta produktu wyposażona w dwa pola określające ceny artykułu – pierwsze pokazuje aktualny koszt, a drugie wyświetla najniższą kwotę z ostatnich 30 dni.

• Druga funkcja zawarta w module umożliwia wystawienie opinii tylko dla klientów, którzy dokonali zakupu i zarejestrowali konto w sklepie internetowym. Informacja o zmianie procesu wystawiania recenzji jest dostępna w karcie produktu.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać już za chwilę. Dyrektywa Omnibus niewątpliwie wzmocni aktualne prawa konsumentów. Jednocześnie przyniesie wiele nowych obowiązków dla przedsiębiorców działających zarówno w internecie, jak i stacjonarnie. Zachęcamy więc, do szybkiego podjęcia działań, które pozwolą wprowadzić zmiany wynikające z nowych przepisów.